چرا مردم مامور شدند به وجود خدا اعتراف کنند؟

معروف: از نگاه امام رضا (علیه السلام) اعتقاد به خدا در کنار آثار فردی، آثار اجتماعی نیز دارد. ایشان ایمان به خدا را محور مهم وحدت و همبستگی اجتماعی، عامل استقرار عدالت اجتماعی، راهی برای دوری از فساد و انحرافات اجتماعی و دلیلی برای امنیت اجتماعی بیان می فرماید.

از امام رضا (علیه السلام) سوال شد چرا مردم مامور شدند به وجود خدا اعتراف کنند؟

حضرت در پاسخ چند دلیل را بیان فرمود:

اول اینکه هر کس به خدای بزرگ معترف نباشد از گناهان دوری نمی کند و از ارتکاب گناهان بزرگ پرهیز نخواهد کرد.

کسی که خدا را نشناسد در ستم کردن و تباهی ورزیدن که دلخواهش باشد و از آن لذت ببرد، پروایی ندارد و اگر مردمان چنین باشند و هر کس هر آن چه را دلخواهش باشد عمل کند، همگان تباه می شوند، ناموس ها و اموال غصب می شوند، خون ها و زن ها از حرمت می افتد. پس منع از فساد و تباهی و امر به صلاح و نیکی و بازداشتن از کارهای زشت و ناپسند تنها از رهگذر اعتراف به خدای بزرگ ممکن خواهد بود؛ چرا که اگر مردمان بدون اعتراف به خدای بزرگ رها شوند، امر به معروف و نهی از منکر پا نخواهد گرفت، زیرا که امرکننده و نهی کننده ای وجود ندارد.

اگر مردمان بدون اعتراف به خدای بزرگ رها شوند، امر به معروف و نهی از منکر پا نخواهد گرفت، زیرا که امرکننده و نهی کننده ای وجود ندارد.

دوم اینکه ممکن است مردم به سبب انجام دادن کارهایی در خفا و پوشیده از چشم مردم فاسد گردند، پس اگر اعتراف به خدا و ترس درونی از او نباشد، کسانی که می بینند در خلوت می توانند به خواست و شهوت خود برسند دیگر پروا نمی کنند و از انجام دادن حرام و نپرداختن به گناه دوری نمی گزینند، چرا که می بینند کارشان از دیده پوشیده است و هیچ کس ناظر کردار آنان نیست و این عنان رهایی می تواند تباهی و هلاکت همگان را در پی داشته باشد.

 
بنابراین استقامت خلق و صلاح جان آنان بسته به اعتقاد به خدایی است دانا و آگاه که از پنهان و آشکار با خبر است و به صلاح و درستی فرمان می دهد و از بدی و زشتی نهی می کند، هیچ چیز بر او پوشیده و پنهان نمی ماند و این اعتراف و اعتقاد خود سبب دوری جستن مردمان از انواع گوناگون فساد خواهد بود.
 
بنابراین باور به خدا نه تنها ظاهر زندگی اجتماعی انسان ها را اصلاح می کند، بلکه باطن و درون آن را نیز پاک و پاکیزه می گرداند، اعتقاد به وجود مدبری که تمام ساحت های زندگی انسان را می بیند. پنهان ها هم برای او پیدا بوده و هیچ چیز از نگاه تیزبین او به دور نیست، عامل مهمی برای اصلاح زندگی فردی و اجتماعی بشر به شمار می آید.1

 سبک زندگی، محمدتقی فعالی

——————————————–
پی نوشت:

1. صدوق، عیون اخبارالرضا (علیه السلام)، ج2، ص99؛ مجلسی، بحارالانوار، ج6، ص58.