هنر حل مسئله

یکی از مهارت‌هایی که نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالان نیز لازم و ضروری می‌باشد مهارت حل مسئله است که ۴ مرحله دارد:

۱) مشکل(مسئله) چیست؟
اولین مرحله شناسایی مسئله است. این کار باعث می‌شود مشکلی که پیچیده و غیرقابل حل به نظر می‌رسد، به مسئله‌ای قابل کنترل تبدیل بشود و ترس ما از مواجهه با آن به میزان قابل توجهی پایین بیاید. اگر کودک توانایی خواندن و نوشتن دارد از او بخواهید مشکل خود را بنویسد تا کمک بیشتری به حل آن کند.

۲) روش برخورد با مسئله
بعد از این که مسئله بطور شفاف روی کاغذ نوشته شد، به همراه کودک فهرستی از راه‌ حل‌ های ممکن تهیه کنید. این کار را با سرعت انجام دهید و اصلاً به این فکر نکنید که راه حل شما عملی خواهد بود یا نه. از خلاقیت خود کمک بگیرید و هر ایده‌ای به ذهن‌تان می‌رسد روی کاغذ بیاورید. گاهی راه‌ حل‌ های خنده دار منجر به تصمیمی بی نظیر خواهند شد. بعد از آن به بررسی راه حل ها بپردازید. چند مورد از آنها که منطقی‌تر بنظر می‌رسند را انتخاب کنید و محاسن و معایب هرکدام را بنویسید. در نهایت بهترین راه حل را انتخاب کنید تا مورد آزمایش قرار بگیرد.

۳) طرح و نقشه داشته باشید
بعد از انتخاب راه حل موردنظر، نوبت اجرای آن در زندگی واقعی می‌رسد. تا اینجای کار، کودک مشکل خود را به خوبی شناسایی کرده، در پیدا کردن راه حل آن مشارکت کرده و الان وقت آن رسیده تا آگاهانه با مسئله‌ی خود روبرو شود و سعی کند آن را برای همیشه حل کند.

۴) ارزیابی نقشه ی راه
نقشه‌ی اجرا شده نیاز به ارزیابی مجدد دارد. با کمک کودک. پس از شنیدن حرف‌های او پی می‌بریم که‌ کدام قسمت طرح ایرادی داشته یا بی نقص بوده است. ممکن است راه حل انتخاب شده نیاز به اصلاح و تغییر داشته باشد پس تا رسیدن به نقشه مناسب، این مرحله را تکرار می‌کنیم.

مهارت حل مسئله به کودک کمک می‌کند تا مسائل خود را واقعی و شفاف ببیند و برای حل آن‌ها اقدام کند. این موفقیت بزرگ به رشد عزت نفس او کمک بزرگی‌ خواهد کرد.

✍ ریحانه سادات موسوی (کارشناسی روانشناسی و مربی حوزه‌ی کودک)