چرا کنسرت مذهبی نداریم؟

معروف: حسن خانچی، خواننده آواهای دینی با بیان اینکه موسیقی زبان مشترک جهانیان است، اظهار کرد: برای درک موسیقی لازم نیست حتماً معنای کلماتی که در آن بیان میشود را بدانیم، کافیست موسیقی بر دل بنشیند و اگر از این هنر بهره بیشتری بگیریم، قادریم مخاطبان داخلی و خارجی بیشتری را با مفاهیم مورد نظرمان آشنا کنیم و اگر قرار است موسیقی به بیان صفات خداوند یا ائمه اطهار(ع) بپردازد، باید با بهترین کیفیت ممکن ارائه شود.
وی افزود: از کودکی به موسیقی علاقهمند بودم اما تصور نمیکردم بهصورت حرفهای در این مسیر فعالیت کنم. قبل از ورود به این حوزه به تلاوت قرآن میپرداختم و در این زمینه به موفقیتهایی نیز دست یافته بودم. در ادامه به خواندن تواشیح هم علاقهمند شدم و در این مسیر هم موفقیتهایی کسب کردم و در چندین مسابقه رتبه هم آوردم اما پس از مدتی به دلیل دشواری فعالیتهای گروهی و هماهنگی برای تمرینها کمی از این امر فاصله گرفتم و تصمیم گرفتم فعالیتم را در زمینه خوانندگی آواهای مذهبی دنبال کنم.
سفر اربعین زمینهساز آغاز ورودم به موسیقی
خانچی ادامه داد: در ایران گروههای تواشیح با افراد شناخته نمیشوند و برای مثال ما با عنوان گروه «نور زهرا» فعالیت میکردیم، در حالی که در کشورهایی نظیر سوریه یا لبنان گروهها به اسم افراد شناخته میشوند و فردی که هسته اصلی گروه بود دیده میشود، اما در ایران همانگونه که گفتم تمام تلاش را یک نفر انجام میدهد، ولی نامش مطرح نمیشود. به هر حال برای اولینبار در سال ۸۴ زمانیکه هنوز پیادهروی اربعین بین ایرانیها مطرح نبود به عراق رفتم. آنجا با افرادی آشنا شدم و چند آهنگ ضبط کردم. این آثار در ایران پخش شد و بازخوردهای بسیاری خوبی دریافت کردم و مصمم شدم این مسیر را ادامه دهم و تاکنون هم در این زمینه فعالیت میکنم.
موسیقی را ابزاری برای وحدت جهان اسلام کنیم / چرا درباره حضرت رسول (ص) تا به این اندازه کم کاریم
وی درباره برخی آسیبهای موسیقی مذهبی و انقلابی تصریح کرد: متأسفانه همیشه از یک طرف بام میافتیم و وقتی موضوعی باب میشود گرایش شدیدی به آن شکل میگیرد. برای مثال در مقطعی باب شد درباره آمریکا سرود بخوانند و آثار متعددی در این زمینه تولید شد و همین تولید انبوه سبب اشباع و گاهی دلزدگی مخاطبان شد. این قبیل تولیدات؛ تنها آثاری سفارشیاند که ممکن است ریشه در باورهای خوانندگانش نداشته باشند زیرا بسیاری از این افراد در گفتوگوهایی که با آنها انجام میشود از آثار انقلابی به عنوان نمونههای شاخص خود یاد نمیکنند.
شعر، پاشنه آشیل موسیقی پاپ است
وی افزود: استفاده از اشعار سخیف در موسیقی پاپ و جوانپسند معضل بزرگ ماست و متأسفانه با وجود ظرفیت عظیمی که زبان فارسی دارد از آن استفاده نمیکنیم. بسیاری از آثار موسیقی سطح هنر را تنزل داده و سطح ذائقه مخاطبان را هم پایین آوردهاند و به همین جهت عمده کنسرتهای کم مایه متأسفانه با استقبال فراوانی روبرو میشوند.
سؤال من این است که چرا در جامعه دینی کنسرت مذهبی برگزار نمیشود؟ و چرا با وجود گرایشهای فراوان مذهبی در کشور من به عنوان یک خواننده مذهبی نمیتوانم کنسرت برگزار کنم، البته تمام تلاشم را میکنم، ولی مشکلات فراوانی در این مسیر پیش رو است، این انتقاد تنها به مدیران مربوط نیست بلکه رسانهها نیز در این میان نقش خاص خود را دارند، چون حمایتهای آنهاست که هنرمندان را به جامعه میشناساند
وی با انتقاد کنسرتهایی که برگزار میشوند تأکید کرد: سؤال من این است که چرا در جامعه دینی کنسرت مذهبی برگزار نمیشود؟ و چرا با وجود گرایشهای فراوان مذهبی در کشور، من به عنوان یک خواننده مذهبی نمیتوانم کنسرت برگزار کنم، البته تمام تلاشم را میکنم، ولی مشکلات فراوانی در این مسیر پیش رو است، این انتقاد تنها به مدیران مربوط نیست بلکه رسانهها نیز در این میان نقش خاص خود را دارند، چون حمایتهای آنهاست که هنرمندان را به جامعه میشناساند. برای مثال تلویزیون بهعنوان رسانه تلاش نمیکند که در تیتراژ برنامهها از آثار خوانندگان دینی و انقلابی استفاده کند و یا به آنها سفارش موسیقی دهد.
بخش عمدهای از مردم را از کنسرت رفتن محروم کردهایم
خانچی متذکر شد: متأسفانه شرایط کنسرتها در کشورمان به گونهای است که قشر عظیمی را از آن محروم کردهایم، زیرا فضایی که در اکثر کنسرتها وجود دارد به گونهای نیست که خانوادهها انگیزهای برای حضور در آن داشته باشند، هرچند ممکن است این سؤال پیش آید که چرا خوانندههای دینی و انقلابی برای برگزاری کنسرت اقدام نمیکنند، یکی از دلایل مهم این است که آثاری که تاکنون با موضوعاتی مانند غزه، فلسطین یا مبارزه با استکبار تولید شدهاند برای مخاطبان جذاب نبودهاند و تماشاگران یا به دلیل پیشینه ذهنی و یا حتی محدودیت مباحث رغبت چندانی به حضور در این کنسرتها ندارند زیرا تلویزیون در مناسبتهای مختلف آنها را اشباع کرده است و این موسیقی به شکل دولتی درآمده است و مردم از آن استقبال نمیکنند و اما موسیقی مذهبی اینگونه نیست و مردم نسبت به آن علاقهمندند و شنیدن آن برای آنها لذتبخش است.
خانچی با بیان اینکه دوست دارد ترانه عاشقانه هم بخواند بیان کرد: هرگز خودم را به شکل خاصی از موسیقی محدود نکردهام و اگر شرایط فراهم باشد موسیقی عاشقانه نیز میخوانم مثلاً اشعار عاشقانه و عارفانه امام راحل بسیار زیباست که علاقهمندم آنها را بخوانم اما نکتهای در این میان وجود دارد که خواننده مذهبی نباید هر شعری را در اثرش استفاده کند و شکل سخیفی از موسیقی را به مخاطبانش ارائه دهد.
موسیقی ابزاری برای تحکیم جهان اسلام
وی در بخش دیگری از این گفتگو درباره تأثیر موسیقی در تقریب مذاهب گفت: برای اینکه بتوان از موسیقی به عنوان ابزاری در جهت وحدت جهان اسلام بهره برد باید بر روی اشتراکات مذاهب تأکید کرد، آثار سامی یوسف نمونه بارز هنر تقریبی است، اما متأسفانه ما در آثار مذهبیمان چندان به اشتراکات توجه نمیکنیم، حتی گاهی زمینه دشمنی را هم فراهم میکنیم، به همین جهت موسیقی مذهبیمان در جهان اسلام فراگیر نشده است و با وجود تأکیدات فراوان مقام معظم رهبری روی این امر همچنان این کجسلیقگیها وجود دارد.
موسیقی را ابزاری برای وحدت جهان اسلام کنیم / چرا درباره حضرت رسول (ص) تا به این اندازه کم کاریم
این خواننده آواهای دینی ادامه داد: زمانیکه اثر «حسین یجمعنا» را به اتفاق دو خواننده عراقی و لبنانی خواندیم با استقبال خوب ایرانیان مواجه شد، اما متأسفانه اخیراً در فضای مجازی مورد هجمه قرار گرفتهام. این اتفاق اخیراً همزمان با ناآرامیهای عراق رخ داده است. زیرا دشمنان قصد دارند با ایجاد تفرقه زمینهساز، دشمنی شوند و اگر ما هم به جنبههای تقریبی نپردازیم قطعاً مسیر آنها را هموار کردهایم. اگرچه اکنون هم موسیقی ایرانی در جهان عرب جایگاه ویژهای ندارد و مصادق آن همین نماهنگ حسین یجمعنا بود که با وجود چند ملیتی بودن در کشورهای عرب زبان چندان مورد استقبال واقع نشد و اگر ما بتوانیم موسیقی با استاندارد مناسب بسازیم قطعاً در کشورهای جهان اسلام بخصوص کشورهای عربزبان مخاطبان بیشتری خواهیم داشت.
هنرمند متعهد به انقلاب و کشور به برخوردهای گوناگون توجه نمیکند و کسی که دلش برای انقلاب بتپد در برابر نامهربانیها دلسرد نمیشود. من سعی کردهام اینگونه باشم و با وجود اینکه پیشنهادات خوبی از کشورهای عمان و قطر دارم به این امر تن ندادهام و نخواهم داد
خانچی متذکر شد: هنرمند متعهد به انقلاب و کشور به برخوردهای گوناگون توجه نمیکند و کسی که دلش برای انقلاب بتپد در برابر نامهربانیها دلسرد نمیشود. من سعی کردهام اینگونه باشم و با وجود اینکه پیشنهادات خوبی از کشورهای عمان و قطر دارم به این امر تن ندادهام و نخواهم داد.
مرکز دارالانشاد و ابتهالات دینی تأسیس میشود
وی با انتقاد از اینکه چرا ما باید در آستانه هفته وحدت یک اثر با محوریت حضرت رسول(ص) نداشته باشیم، تأکید کرد: متأسفانه در مناسبت بزرگی، چون هفته وحدت که همه جهان اسلام برای میلاد حضرت رسول جشنهای گوناگون را برگزار میکنند در ایران حتی یک اثر با این محوریت نداریم و یا حداقل در این زمینه به من پیشنهاد نشده است. این وضعیت در حالیست که عربستان به من برای تولید یک اثر با محوریت رسول مهربانیها پیشنهاد داده است. مباحث مربوط به ابتهال در کشور ما متولی ندارد. البته با مذاکراتی که با رحیم خاکی، داور بینالمللی قرآن و مدیر مرکز رشد واحدهای فناور هنرهای قرآنی انجام دادهایم قرار است مرکزی را با عنوان دارالانشاد و ابتهالات دینی تأسیس کنیم.
موسیقی را ابزاری برای وحدت جهان اسلام کنیم / چرا درباره حضرت رسول (ص) تا به این اندازه کم کاریم
خانچی کسری بودجه در این زمینه را بهانه دانست و گفت: قابل قبول نیست که بسیاری از نهادهای دولتی و فرهنگی بودجهای برای این کار نداشته باشند، زیرا هزینههایی که در امور گوناگون انجام میدهند با ادعای بیپولی چندان همخوانی ندارد. امیدوارم روزی مدیران فرهنگی کشور به اهمیت سرمایهگذاریهای فرهنگی پی ببرند و اثرات مادی و معنوی این سرمایهگذاری را دریابند.
وی در پایان تأکید کرد: موسیقی مذهبی زمانی رشد خواهد میکند که مردم برای کنسرتهای مذهبی هزینه کنند و اگر این اتفاق رخ دهد میتوان منتظر اتفاقات خوب در این عرصه بود.
گفتوگو از داوود کنشلو
ایکنا